Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
Na wstępie zaznaczyć trzeba, że artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka zawiera nie tylko jedną w fundamentalnych zasad tego dokumentu, ale także wskazuje odpowiednią interpretację życia ludzkiego i istoty człowieczeństwa. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju wskazówka dla czytelnika, co autorzy chcieli przekazać używając słów i zwrotów mających wiele znaczeń, jak np. wolność czy równość.
Za moment kluczowy uznaje on moment narodzin- człowiek urodzony od początku swojego życia ma przypisane niezbywalne przymioty, to jest wolność, równość i godność. Jednocześnie Deklaracja nie przesądza o tym, kiedy rozpoczyna się człowieczeństwo- czy w momencie narodzenia czy naturalnego poczęcia- uzależnia ona jednak przypisanie powyższych praw od faktu narodzin. Jest to spowodowane brakiem przyjęcia jednoznacznego stanowiska w sprawie aborcji, która jest zjawiskiem szeroko akceptowalnym w większości krajów zachodnich, a wciąż pozostaje nie do przyjęcia w krajach konserwatywnych oraz wyznaniowych. Jednocześnie prezentowane w artykule 1 wartości mają charakter na tyle uniwersalny, aby Deklaracja nie była powiązana z konkretną doktryną polityczną ani filozoficzną oraz aby nie faworyzowała konkretnych ugrupowań politycznych. Dzięki temu może ona być implementowana w wielu państwach, nawet jeśli ich kultura polityczna i prawna różni się znacząco. Chodzi o stworzenie pola do współpracy między państwami, które nie byłyby w stanie samodzielnie stworzyć trwałych stosunków, np. Stany Zjednoczone i Rosja. Dzięki przyjęciu Deklaracji społeczność międzynarodowa jest w stanie wspólnie dążyć do poprawy warunków życia w każdym z państw członkowskich.
Kolejną fundamentalną zasadą wynikającą z tego artykułu jest obowiązek dostrzegania praw i godności innych ludzi, a co za tym idzie- postępowanie wobec nich etycznie, “w duchu braterstwa”. Sformułowanie to jest dodatkowo poparte twierdzeniem, iż każdy człowiek posiada rozum, a więc umiejętność kierowania swoim zachowaniem, jak również “sumienie”, co należy rozumieć jako moralny kompas pozwalający nawigować ludzkie zachowania i kierować się empatią oraz zrozumieniem.
Comments